Là người tư vấn và thực hiện các hoạt động hỗ trợ về y tế, tâm lý, xã hội, giúp người nghiện dừng sử dụng chất gây nghiện hoặc một thói quen hành vi có hại để phục hồi thể chất, tinh thần, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi.
Yêu cầu nghề nghiệp
Nhiệm vụ
- Gặp gỡ bệnh nhân và gia đình, nêu rõ mục đích của cuộc tư vấn.
- Sử dụng các kỹ năng giao tiếp để tương tác với người nghiện và các thành viên trong gia đình sao cho phù hợp.
- Thống nhất với các thành viên trong gia đình những quy định trong các buổi tư vấn, đặc biệt là về bảo mật thông tin.
- Tạo được cảm giác an toàn cho các thành viên trong gia đình.
- Thiết lập mối quan hệ với từng cá nhân, tạo dựng mối liên hệ liên minh của gia đình.
- Khích lệ các thành viên trong gia đình trình bày quan điểm của mình trong buổi tư vấn.
- Cần nhấn mạnh ưu thế của từng thành viên trong gia đình trong việc hỗ trợ người nghiện tham gia điều trị nghiện…
- Khai thác những thông tin ban đầu về tiểu sử gia đình, xác định nhu cầu, mong muốn của gia đình.
- Khuyến khích các thành viên trong gia đình có sự quan tâm đến việc hỗ trợ điều trị nghiện.
- Tạo cơ hội cho các thành viên đối thoại, chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, mong muốn, trách nhiệm của bản thân trong hỗ trợ người thân điều trị nghiện.
- Nhận biết các vấn đề gia đình đang phải đối mặt do tình trạng nghiện gây ra.
- Tư vấn phương pháp cai nghiện và hướng dẫn người nghiện cũng như gia đình của họ từng bước.
- Hỗ trợ điều trị cai nghiện tại nhà.
- Nêu cách phòng tránh tái nghiện sau khi điều trị thành công.
- Tham gia các buổi gặp gỡ, tọa đàm, chương trình truyền hình để chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức.
Khả năng cần có
- Tạo được lòng tin và thiện cảm với những người tiếp xúc.
- Sẵn sàng tiếp xúc với bệnh nhân có vấn đề về sức khỏe
- Cần sự kiên trì và nhẫn nại rất lớn khi tiếp xúc với người nghiện.
- Suy nghĩ sâu sắc, độc lập, sáng tạo.
- Chăm chỉ, chịu khó, ngăn nắp, tỉ mỉ.
- Có khả năng tự tổ chức công việc, khả năng tự học, tự nghiên cứu.
- Không ngừng nâng cao kiến thức chuyên môn, kiến thức xã hội.
- Chịu được áp lực cao trong công việc.
- Trung thực, cẩn thận, có tinh thần trách nhiệm.
Kiến thức chuyên ngành
- Kiến thức về tác hại, cách phòng tránh và điều trị các loại vật chất gây nghiện khác nhau (ma túy, rượu, thuốc lá, cờ bạc…).
- Kiến thức cơ bản về y khoa.
- Kiến thức ở các ngành liên quan bao gồm cả dược học, tâm lý học.
- Hiểu rõ công dụng, cách sử dụng và tác dụng phụ (nếu có) của thuốc hỗ trợ cai nghiện.
Kỹ năng (nghiệp vụ, kỹ năng mềm,…)
Kỹ năng cơ bản
- Kỹ năng soạn thảo văn bản: Nhập các hồ sơ, kế hoạch tư vấn và kết quả.
- Kỹ năng quản lý thời gian và sắp xếp công việc hợp lý bởi khối lượng công việc lớn, cần mất nhiều thời gian hoàn thành.
- Kỹ năng làm việc nhóm: Có khả năng tương tác với các đồng nghiệp, chuyên gia liên quan đến phòng chống chất gây nghiện.
- Kỹ năng giao tiếp: Đảm bảo tương tác tốt với đối tượng nhận trợ giúp.
Kỹ năng nghiệp vụ
- Kỹ năng tư vấn cho bệnh nhân nghiện chất (ma túy, rượu, thuốc lá…).
- Kỹ năng tư vấn cho bệnh nhân nghiện hành vi (tình dục, sử dụng mạng xã hội…).
- Kỹ năng ứng phó với áp lực từ nhóm bạn nghiện của bệnh nhân.
- Kỹ năng ứng phó khi bệnh nhân có biểu hiện bất ổn về tâm lý, hành vi.
- Kỹ năng nắm bắt tâm lý, động viên và xoa dịu bệnh nhân.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề liên quan tới cảm giác thèm thuốc.
- Kỹ năng giải quyết những tình huống bị căng thẳng (stress).
- Kỹ năng đánh giá sự phục hồi của bệnh nhân.
Công cụ nghề nghiệp
Máy móc, thiết bị
- Máy móc, thiết bị văn phòng: Máy in, máy tính, máy fax…
- Máy móc phục vụ thuyết trình, hội họp: Máy chiếu, micro…
Công cụ phần mềm
- Phần mềm thuyết trình trực tuyến: Skype, Zoom.
- Phần mềm tin học văn phòng MS Office.
Sở thích, tính cách
Vị trí nghề nghiệp này thường phù hợp với người có sở thích, tính cách sau:
1. Đặc điểm của nhóm tính cách INFJ
Những người thuộc nhóm INFJ có lối sống chủ đạo là trực giác hướng nội, họ tiếp nhận mọi thứ chủ yếu dựa vào trực giác. Ngoài ra, INFJ còn có một lối sống thứ hai thiên về cảm giác hướng ngoại, họ xử lý mọi việc theo cách họ cảm nhận, hoặc theo cách mà chúng có phù hợp với chuẩn mực của bản thân họ hay không.
INFJ là những người lịch sự, biết quan tâm, phức tạp và là những cá nhân có trực giác cao. Có tính nghệ sĩ và sáng tạo, họ sống trong thế giới của những ý tưởng và tiềm năng. Chỉ có 1% dân số là INFJ, khiến cho loại tính cách này trở thành tính cách hiếm có nhất.
INFJ rất coi trọng việc sắp xếp mọi thứ theo thứ tự và có tính hệ thống trong cuộc sống của họ. Họ luôn nỗ lực để tìm ra hệ thống nào là tốt nhất để hoàn thành công việc, họ luôn định nghĩa và xác định lại những ưu tiên trong cuộc sống của mình. Mặt khác, INFJ suy nghĩ bằng trực giác một cách hoàn toàn tự nhiên. Họ biết mọi thứ thông qua trực giác mà không biết lí do tại sao, và cũng không có kiến thức đầy đủ về những điều đó. Họ thường đúng, và họ cũng thường biết rằng họ đúng. Nói chung, INFJ hoàn toàn tin tưởng vào bản năng và trực giác của họ. Điều này gây ra sự trái ngược giữa thế giới bên ngoài và bên trong của họ, và có thể có kết quả là INFJ không ngăn nắp như các loại tính cách “nguyên tắc” khác. Chúng ta cũng có thể thấy được một vài dấu hiệu của sự bừa bộn trong một tổng thể ngăn nắp, ví dụ như một chiếc bàn lúc nào cũng bày bừa trong một căn phòng ngăn nắp.
INFJ có khả năng đặc biệt trong việc thấu hiểu con người và hoàn cảnh. Họ “cảm nhận” mọi thứ và hiểu chúng bằng trực giác. Một ví dụ điển hình, một vài INFJ có khả năng ngoại cảm tự nhiên, họ có thể linh cảm mạnh mẽ về việc người thân của mình đang gặp vấn đề, và sau đó họ phát hiện ra người đó đã gặp tai nạn. Những người khác có thể coi thường và cười nhạo điều này, và INFJ không thực sự hiểu trực giác của họ đến mức có thể diễn đạt thành lời. Vì thế, INFJ là những người sống khép kín, chỉ chia sẻ khi họ chọn chia sẻ những gì họ muốn. Họ là những con người sâu sắc, phức tạp, hoàn toàn kín đáo và thường khó hiểu. INFJ không bộc lộ nhiều, và có thể rất bí ẩn.
Tuy nhiên, INFJ cũng cực kỳ ấm áp như sự phức tạp của họ. INFJ có một vị trí đặc biệt trong tim của những người ở gần họ, những người có thể thấy sự quan tâm sâu sắc và những khả năng đặc biệt của họ. INFJ quan tâm đến cảm xúc của người khác, và họ cố tỏ ra dịu dàng để tránh làm tổn thương đến những người khác. Họ rất nhạy cảm với xung đột, và họ thường không thể chấp nhận điều đó. Những tình huống xảy ra xung đột thường đưa một INFJ hiền lành trở thành một người cực kỳ chống đối hoặc giận dữ. Họ có xu hướng mang những xung đột vào bên trong mình, và có những vấn đề về sức khoẻ khi chịu nhiều căng thẳng và áp lực.
Bởi vì INFJ có khả năng trực giác rất mạnh mẽ, họ tin tưởng vào bản năng của mình hơn hết. Điều này có thể dẫn đến kết quả là sự cứng đầu và có xu hướng bỏ qua ý kiến của người khác. Họ tin rằng họ luôn đúng. Mặc khác, INFJ là những người cầu toàn, luôn mong muốn mình sống với toàn bộ khả năng của mình. INFJ hiếm khi tự hài lòng với bản thân mình – luôn có những việc mà họ nên làm để cải thiện bản thân và thế giới xung quanh họ. Họ tin vào sự phát triển không ngừng, và thường không dành thời gian để xem lại những gì họ đã đạt được. Họ có một hệ thống giá trị mạnh mẽ, và họ cần sống với những gì họ cho là đúng. Với tính cách thiên về cảm xúc, INFJ thường rất lịch sự và dễ tính. Tuy nhiên, họ có mong muốn rất cao cho bản thân mình, và thường cho gia đình của họ nữa. Họ không tin vào việc thay đổi lý tưởng sống của mình.
INFJ là những người nuôi dưỡng tự nhiên, kiên nhẫn, tận tụy và che chở. Họ là những bậc cha mẹ luôn yêu thương và thường có mối quan hệ gần gũi với con cái mình. Họ có mong đợi cao đối với con mình, và thúc đẩy chúng để chúng đạt được những điều tốt nhất. Điều này đôi khi được thể hiện bởi sự cứng đầu của INFJ. Nhưng nói chung, những đứa con của INFJ có được sự tận tụy và hướng dẫn của cha mẹ, cùng với sự quan tâm sâu sắc của họ.
INFJ thường nổi bật trong những công việc mà họ có thể sáng tạo và mang tính độc lập. Họ có năng khiếu trong các môn nghệ thuật và nhiều người rất giỏi trong các ngành khoa học, bởi vì họ có thể sử dụng trực giác của mình. INFJ cũng thích làm những việc có thể phục vụ người khác. Họ không giỏi trong các công việc yêu cầu tính chính xác và chi tiết. INFJ sẽ hoặc là tránh né những điều như vậy, hoặc sẽ cố gắng hết sức để phát triển về khả năng chi tiết đến nỗi họ không còn khả năng nhìn toàn cảnh vấn đề nữa. Một INFJ phát triển khả năng lưu ý đến những chi tiết có thể rất hay chỉ trích những người không chi tiết như họ.
INFJ có những khả năng mà những loại tính cách khác không có được. Đối với một INFJ thì cuộc sống không bao giờ là dễ dàng, nhưng INFJ vẫn có khả năng cảm nhận sâu sắc sự việc xung quanh và đạt nhiều thành tựu cá nhân.
2. INFJ và sự nghiệp
Cho dù bạn là một thanh niên đang tìm kiếm chỗ đứng trong xã hội, hay một người trưởng thành đang muốn biết xem mình đang đi đúng hướng hay không, thì điều quan trọng là bạn hiểu chính mình và những đặc điểm tính cách có khả năng tác động đến sự thành công hay thất bại của bạn trong những ngành nghề khác nhau. Và cũng không kém phần quan trọng là bạn hiểu được điều gì là thực sự có ý nghĩa đối với bạn. Khi được trang bị những hiểu biết về các điểm mạnh và điểm yếu của mình cùng với sự nhận thức về điều mà bạn thực sự coi trọng, thì bạn đang ở trong một tâm thế rất tốt để chọn cho mình một nghề nghiệp mà bạn cảm thấy xứng đáng.
Các INFJ thường có một số nét đặc trưng sau:
- Hiểu được con người và hoàn cảnh bằng trực giác.
- Duy tâm.
- Rất nguyên tắc.
- Phức tạp và sâu sắc.
- Khả năng lãnh đạo tự nhiên.
- Nhạy cảm và có lòng trắc ẩn với con người.
- Sẵn lòng giúp đỡ người khác.
- Hướng về tương lai.
- Đánh giá cao những mối quan hệ sâu sắc và đích thực.
- Tránh thể hiện bản thân mình.
- Không thích các công việc chi tiết nếu họ không phát triển kỹ năng này.
- Luôn tìm kiếm ý nghĩa và mục đích của mọi thứ.
- Sáng tạo và nhìn xa trông rộng.
- Dễ cảm động và dễ bị tổn thương.
- Có thể làm việc logic và lí trí.
- Sử dụng trực giác để nhận ra mục tiêu và nỗ lực tiến về mục tiêu đó.
INFJ là những cá nhân đặc biệt, họ cần một sự nghiệp hơn là một công việc. Họ cần được cảm thấy như thể mọi thứ họ làm trong cuộc sống phải hoà hợp với hệ thống giá trị mạnh mẽ của họ – với những gì họ cho là đúng. Theo đó, INFJ nên chọn một nghề nghiệp mà họ có thể sống mỗi ngày với những giá trị của bản thân, và có thể hỗ trợ họ trong sứ mệnh làm nên một điều gì đó ý nghĩa. Bởi vì, INFJ có một hệ thống giá trị mạnh mẽ và trực giác dẫn đường nên họ thể hiện tốt nhất trong vai trò lãnh đạo, hơn là một người đi theo. Mặc dù họ có thể hạnh phúc khi đi theo những người lãnh đạo mà họ có thể hỗ trợ hoàn toàn, họ sẽ không vui khi phải theo sau trong những trường hợp khác.
3. Nguyên tắc để INFJ đạt được thành công
- Trau dồi ưu điểm của mình
Làm những việc cho phép khả năng trực giác và nhiệt tình giúp đỡ người khác của bạn được phát huy.
- Hãy đối mặt với khuyết điểm của mình
Chấp nhận những điểm yếu của mình và tìm cách vượt qua chúng. Đặc biệt, cố gắng sử dụng khả năng đánh giá dựa trên các ý tưởng và trực giác của mình hơn, đừng vội bác bỏ lời nói của những người khác.
- Suy nghĩ thật kĩ càng
Bạn cần phải sàng lọc nguồn thông tin đa dạng của mình để biến mọi việc trở nên khả thi. Cho bản thân mình một thời gian thích hợp để làm việc này, và tận dụng cơ hội thảo luận ý tưởng với người khác. Bạn sẽ nhận ra việc bộc lộ trực giác nội tâm của mình là một bài học quý giá.
- Thấu hiểu mọi thứ
Đừng bác bỏ ý kiến của người khác quá sớm chỉ vì bạn không tôn trọng người đưa ra ý kiến đó, hoặc do bạn nghĩ bạn đã biết tường tận về vấn đề đó rồi. Suy cho cùng, mỗi người đều có những ý kiến riêng, và không phải ai cũng biết hết mọi thứ. Như Steven Covey đã nói, “Phải thấu hiểu người khác để người khác có thể hiểu mình”.
- Khi bạn mất bình tĩnh, bạn thất bại
Năng lực tiềm tàng và những hiểu biết sáng suốt của bạn chính là một thế mạnh, nhưng chúng có thể trở nên nguy hiểm nếu sử dụng không đúng và bạn có thể rơi vào những trạng thái cảm xúc mà bạn không thể xử lý được. Hãy nhớ rằng không phải ai cũng có cách nhìn sự việc như bạn, và một khi nỗ lực giúp đỡ họ của bạn thất bại, điều đó sẽ khiến bạn phải chịu cảm giác bị oán giận và bỏ rơi. Bạn không thể xử sự như thế được. Hãy điều chỉnh suy nghĩ của mình, cho phép người khác quyền riêng tư và lúc đó bạn sẽ trưởng thành hơn.
- Giữ cái nhìn toàn cảnh
Hãy coi chừng xu hướng trở thành một người quá chi tiết. Nếu bạn cảm thấy mình rất chú ý đến các chi tiết nhỏ nhặt, hãy nhanh chóng quay lại và đảm bảo là bạn có thể nhìn thấy được mục tiêu của mình. Bạn sẽ không thể đạt mục tiêu của mình nếu cứ quá chìm đắm vào các chi tiết.
- Chịu trách nhiệm với chính bản thân mình
Đừng đổ lỗi của mình cho những người khác. Hãy suy nghĩ về cách giải quyết. Không ai có khả năng điều khiển cuộc sống của bạn hơn là chính bạn.
- Hãy khiêm tốn
Đánh giá bản thân mình nghiêm khắc như cách bạn đánh giá người khác.
- Hãy mong muốn những điều tốt đẹp nhất
Đừng tự làm nản lòng mình bằng ý nghĩ mình thật tồi tệ. Nhớ rằng một thái độ tích cực sẽ mang đến cho bạn những hoàn cảnh tích cực.
- Thư giãn
Hãy cho phép mình thư giãn. Hãy tập thể dục và nghỉ ngơi một cách thoải mái, đi du lịch và tham gia vào các hoạt động thư giãn. Chăm sóc cho bản thân và những người yêu thương bằng cách cho phép bản thân để sự đam mê và cường độ công việc sang một bên để có thời gian nghỉ ngơi.
4. INFJ và các mối quan hệ
INFJ là những người ấm áp và đáng tin cậy, họ cũng rất sâu sắc và phức tạp. Họ thích tìm kiếm và phát triển các mối quan hệ lâu dài và ý nghĩa. Họ là người cầu toàn, và luôn nỗ lực cho mối quan hệ tối ưu. Trong đa số trường hợp, đây là một điều tích cực, nhưng đôi khi lại có hại cho INFJ nếu họ biến việc rời bỏ mối quan hệ cũ để tìm kiếm những mối quan hệ mới trở thành thói quen, để luôn luôn tìm kiếm những người hoàn thiện hơn. Nói chung, INFJ là những người nồng ấm và biết quan tâm sâu sắc, họ đầu tư vào mối quan hệ gần gũi, và nỗ lực nhiều để làm chúng trở nên tích cực. Họ được đánh giá cao bởi những người thân cận vì năng lực đặc biệt này. Họ tìm kiếm những mối quan hệ lâu dài, bền vững mặc dù không phải lúc nào họ cũng tìm thấy nó.
Điểm mạnh của INFJ:
- Ấm áp và đáng tin cậy một cách tự nhiên.
- Nỗ lực để đạt được mối quan hệ tốt nhất.
- Nhạy cảm và quan tâm đến cảm giác của người khác.
- Thường có kỹ năng giao tiếp tốt, đặc biệt là kỹ năng viết.
- Rất nghiêm túc với những cam kết của mình, và luôn tìm kiếm các mối quan hệ lâu dài.
- Luôn đặt ra những chuẩn mực và kì vọng cao cho bản thân và người khác (vừa là ưu điểm và là khuyết điểm).
- Lắng nghe tốt.
- Có khả năng tiếp tục tìm kiếm các mối quan hệ khác sau khi kết thúc một mối quan hệ (Một khi đã chắc chắn là mối quan hệ kia đã kết thúc).
Điểm cần khắc phục của INFJ:
- Có xu hướng sống khép kín.
- Không giỏi sử dụng tiền bạc hay những vật dụng thường ngày.
- Cực kì ghét tranh cãi và chỉ trích.
- Luôn đặt ra những chuẩn mực và kì vọng cao cho bản thân và người khác (vừa là ưu điểm và là khuyết điểm).
- Gặp khó khăn khi rời bỏ một mối quan hệ có chiều hướng xấu đi.
1. Đặc điểm của nhóm Xã hội
Những người thuộc nhóm Xã hội thường thấy hài lòng và thoải mái khi được hướng dẫn, giảng giải hoặc hỗ trợ, giúp đỡ ai đó. Khác với nhóm R (Thực tế) và I (Nghiên cứu), nhóm Xã hội có khuynh hướng tìm kiếm những mối quan hệ gắn kết với người khác và họ không nhất thiết phải theo đuổi trí tuệ đỉnh cao hoặc thể chất siêu việt.
Nhược điểm của nhóm Xã hội là khá nhạy cảm, không giỏi từ chối và dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của người khác. Họ cũng không khéo léo trong các hoạt động liên quan đến thủ công, kỹ thuật.
2. Môi trường làm việc tương ứng và nghề nghiệp điển hình
Những ưu điểm của người thuộc nhóm Xã hội sẽ được phát huy rất tốt khi được làm các công việc trong môi trường mang tính xã hội cao, thường xuyên giao tiếp với người khác hoặc có nhiều cơ hội giúp đỡ, huấn luyện, chỉ dẫn người khác.
Một số công việc điển hình có thể kể đến như: sư phạm, y khoa, dược khoa, luật sư, tâm lý – giáo dục, du lịch, xã hội học,….
Chống chỉ định của những công việc trên:
- Lao
- Thiếu máu
- Tâm thần không ổn định
- Bệnh truyền nhiễm
3. Ngành nghề đào tạo
Để theo đuổi các công việc như trên, người thuộc nhóm Xã hội có thể theo học các ngành đào tạo: giáo viên các cấp, tư vấn viên, bác sĩ, dược sĩ, y tá, dược tá, nhân viên các công ty du lịch, hướng dẫn viên du lịch, luật sư, huấn luyện viên, tư vấn hướng nghiệp, dịch vụ khách hàng, cán bộ xã hội,….
1. Đặc điểm của nhóm Nghệ thuật
Những người có tố chất nghệ thuật thường sáng tạo, cởi mở, độc đáo, khả năng tiếp thu tốt, nhạy cảm, độc lập và giàu cảm xúc. Họ thích thể hiện sự sáng tạo trong các hoạt động nói và viết, biểu diễn, kịch nghệ, hội họa và sử dụng hình ảnh.
Nhược điểm của nhóm Nghệ thuật không chịu đựng được sự gò bó hay phải thực hiện theo khuôn khổ, luật lệ, nề nếp. Họ cũng thường bị đánh giá là bốc đồng và thiếu thực tế.
2. Môi trường làm việc tương ứng và nghề nghiệp điển hình
Nhóm Nghệ thuật rất phù hợp làm việc trong môi trường sáng tác trong các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc, hội họa, thủ công mỹ nghệ; biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, dẫn chương trình,.…
Một số nghề nghiệp phù hợp: văn học; báo chí (bình luận viên, dẫn chương trình, biên tập viên,…); truyền thông (truyền thông phát triển xã hội, tổ chức sự kiện, quan hệ công chúng, quảng cáo, …); sân khấu điện ảnh (diễn viên, đạo diễn, dựng phim, ca sĩ, nghệ sĩ múa… ), mỹ thuật, kiến trúc, thiết kế, thời trang, hội họa,….
Chống chỉ định của những công việc trên:
- Bệnh lao, truyền nhiễm
- Dị tật, nói ngọng, điếc
3. Ngành nghề đào tạo
Để theo đuổi các công việc kể trên, người thuộc nhóm Nghệ thuật có thể theo học các ngành đào tạo: nhà văn, kiến trúc sư, họa sĩ, nhạc sĩ, ca sĩ, diễn viên (điện ảnh, kịch, chèo, cải lương, tuồng,…) thợ thủ công mỹ nghệ (chạm khắc gỗ, thêu tranh, làm đồ gốm sứ, chạm bạc…), nhà báo, bình luận viên, dẫn chương trình, người mẫu, nghệ sĩ biểu diễn nhạc cụ, đạo diễn, chuyên viên trang điểm, thiết kế thời trang, kiến trúc sư,.…
Hiện nay, tất cả các ngành nghề này đều có đào tạo tại các trung tâm kỹ thuật tổng hợp hướng nghiệp của địa phương, các trường trung cấp chuyên nghiệp, các trường đại học vùng và đại học trên toàn quốc.
Thông tin khác
Phạm vi việc làm
- Trung tâm cai nghiện ma túy.
- Trung tâm Nghiên cứu điều trị cai nghiện.
- Bệnh viện, phòng khám có điều trị cai nghiện (ma túy, tình dục, rượu, cờ bạc…).
- Trung tâm tư vấn sức khỏe.
Yêu cầu bằng cấp, chứng chỉ
- Bằng tốt nghiệp đại học trở lên, chuyên ngành Y đa khoa hoặc ngành có liên quan.
- Chứng chỉ ngoại ngữ chuyên ngành.