Là người làm nghề phát thanh, thường chỉ những người biên tập trên đài phát thanh đồng thời chuyển tải từ ngôn ngữ viết sang ngôn ngữ nói để đưa thông tin tới công chúng. Nghề phát thanh viên ra đời gắn liền với sự ra đời của Radio.
Yêu cầu nghề nghiệp
Nhiệm vụ
- Chủ trì xây dựng, biên tập kịch bản đọc, giới thiệu và dẫn chương trình; chủ trì biên soạn tài liệu, nội dung chương trình.
- Đọc, giới thiệu và dẫn lời bình lưu loát tất cả các thể loại văn bản có tính phức tạp cao, sử dụng ngôn ngữ chuẩn tiếng Việt, không lẫn từ địa phương.
- Nắm vững tinh thần, nội dung văn bản để tiết chế ngữ điệu, âm lượng, chất giọng và sử dụng ngôn ngữ phù hợp với bối cảnh, tính chất và thể loại văn bản truyền tải; chủ động trong mọi tình huống, có biện pháp kịp thời khắc phục, ứng phó với trường hợp đột xuất ngoài kịch bản;
- Thực hiện nghiêm chỉnh nội quy, quy chế, nguyên tắc hoạt động của phòng thu, phòng đọc và của đơn vị.
- Biên tập những sai sót, lỗi ngữ pháp, lỗi chính tả và lỗi nội dung trong văn bản thể hiện; kịp thời sửa chữa, khắc phục nhằm hoàn thiện chương trình cả về hình thức lẫn nội dung.
- Thống nhất các công việc chung với các nhân viên hoặc khách mời (nếu có).
Khả năng cần có
- Sáng tạo.
- Nghiên cứu và khám phá kiến thức.
- Làm việc dưới áp lực thời gian và hạn chót của công việc.
- Làm việc chuyên nghiệp chủ động, độc lập.
- Thích ứng nhanh với sự thay đổi môi trường sống và làm việc.
- Kiên trì, chăm chỉ, nhiệt tình, say mê sáng tạo.
- Cảm thông, chia sẻ với đồng nghiệp.
- Công bằng, trung thực và trách nhiệm.
- Khả năng bao quát công việc.
- Điều khiển giọng nói theo các sắc thái khác nhau, tùy thuộc vào tình huống.
- Giọng nói chuẩn, không nói ngọng, nói lắp, giọng điệu thay đổi linh hoạt phụ thuộc vào tình huống, văn cảnh.
- Tự tin, nhanh nhạy, tinh tế.
Kiến thức chuyên ngành
- Các học thuyết và nguyên tắc của nghệ thuật giao tiếp, truyền thông liên cá nhân và truyền thông qua phương tiện đại chúng để truyền thông một cách hiệu quả bằng lời viết, lời nói và các dạng thức khác.
- Luật pháp và đạo đức báo chí truyền thông trong hoạt động tác nghiệp.
- Mô hình tổ chức và quy trình hoạt động của tòa soạn báo chí hoặc cơ quan truyền thông.
- Vai trò, nhiệm vụ của các cá nhân trong tòa soạn báo chí hoặc cơ quan truyền thông.
- Vai trò, thế mạnh của các kênh truyền thông đại chúng trong xã hội.
- Bối cảnh và đặc thù trong lao động của nhà báo, về sáng tạo nội dung báo chí hiện đại… trong môi trường số.
- Vận hành và kiểm soát trang thiết bị, máy móc, phần mềm về các công cụ thiết kế – quay – dựng đáp ứng các hoạt động nghiệp vụ.
- Báo chí số như các nguyên tắc xử lý và phân tích dữ liệu số, các công cụ phân tích dữ liệu… tạo cơ sở cho việc quản trị hiệu quả truyền tải nội dung.
- Kinh tế học báo chí, đặc điểm riêng và cách vận hành của thị trường báo chí, các mô hình kinh doanh của báo chí thế giới.
- Vai trò và mối quan hệ giữa các cá nhân trong quy trình sản xuất sản phẩm truyền thông.
- Các thành tố và nguyên tắc trong việc thiết kế trình bày báo in, trang website, hay xây dựng chỉnh thể chương trình phát thanh – truyền hình.
- Kiến thức tổng quát về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
- Quy trình và phương pháp sáng tạo, tổ chức sản xuất các sản phẩm báo phát thanh.
- m nhạc, tiếng động phát thanh.
Kỹ năng (nghiệp vụ, kỹ năng mềm,…)
Kỹ năng cơ bản
- Giao tiếp.
- Phản biện.
- Tìm kiếm thông tin.
- Phân tích, đánh giá.
- Xử lý tình huống.
- Lập luận tư duy và giải quyết vấn đề.
- Tư duy hệ thống.
- Lập kế hoạch.
- Quản lý thời gian.
- Tự học.
- Làm việc cá nhân và làm việc nhóm.
- Kỹ năng khai thác tâm lý.
Kỹ năng nghiệp vụ
- Sử dụng thiết bị truyền thông: máy quay phim, máy ảnh, máy ghi âm…
- Phỏng vấn, đặt câu hỏi.
- Theo dõi.
- Phát hiện chủ đề, đề tài.
- Thu thập và thẩm định thông tin.
- Xử lý và tổ chức thông tin.
- Biên tập tác phẩm báo chí, truyền thông.
- Thiết kế và sản xuất ấn phẩm báo chí và sản xuất chương trình phát thanh – truyền hình (tác nghiệp linh hoạt trong các loại hình báo chí, và tác nghiệp các thể loại báo chí).
- Tổ chức sản xuất các sản phẩm báo chí – truyền thông.
- Ứng dụng kỹ thuật công nghệ trong lao động báo chí.
- Sử dụng các phần mềm chuyên ngành phục vụ tác nghiệp.
- Cập nhật và dự đoán xu thế phát triển ngành nghề.
- Dẫn chương trình phát thanh, phát thanh trực tiếp theo đúng kịch bản của bản tin/nội dung chương trình, linh hoạt xử lý khi có tình huống bất ngờ phát sinh.
- Nắm bắt cảm xúc của người nói chuyện, điều hướng được nội dung theo kịch bản chương trình.
- Có thể trực tiếp là người biên tập nội dung và sửa lại kịch bản sao cho logic và hợp lý nhất.
- Phối hợp với ê-kíp làm việc cùng trong một buổi phát thanh.
- Sử dụng thành thạo các thiết bị và phần mềm phục vụ công việc: micro, máy ghi âm, phần mềm xử lý giọng nói.
- Đọc lưu loát, diễn đạt trôi chảy, linh hoạt.
- Điều chỉnh tốc độ và ứng biến theo thời lượng phát sóng.
- Cập nhật được những xu hướng mới, nắm được những từ/câu nói theo trào lưu.
Công cụ nghề nghiệp
Máy móc, thiết bị
- Máy tính.
- Điện thoại.
- Máy ghi âm.
- Micro.
- Các loại máy móc, thiết bị khác phục vụ cho quá trình tác nghiệp…
Công cụ phần mềm
- Các phần mềm chuyên dụng như Adobe Photoshop, Adobe Audition, Adobe Premiere, Cool Edit…
- Các phần mềm tin học văn phòng: Word, Excel, PowerPoint, SPSS…
- Các phần mềm truy cập và chia sẻ dữ liệu như: Dropbox, Google Drive, Microsoft SharePoint…
- Các phần mềm thuyết trình trực tuyến: Skype, Zoom…
- Phần mềm ghi âm (record).
- Phần mềm chỉnh sửa giọng nói như: Adobe Audition, Audio Editor.
- Các công cụ, phần mềm khác theo quy định tại nơi làm việc.
Thông tin khác
Phạm vi việc làm
- Các cơ quan tòa soạn (bộ phận báo nói), tạp chí, hãng tin, đài phát thanh.
- Các cơ quan văn hoá – tư tưởng.
- Các cơ quan, tổ chức truyền thông vận động xã hội, các bộ phận thông tin tổng hợp của các cơ quan, đơn vị, tổ chức chính trị – xã hội.
- Các công ty, tổ hợp, tập đoàn, doanh nghiệp kinh tế, thương mại, dịch vụ, tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước…
Yêu cầu bằng cấp, chứng chỉ
- Tốt nghiệp chuyên ngành Báo chí, Báo Phát thanh, Ngôn ngữ hoặc ngành học khác liên quan.
- Chứng chỉ tin học ứng dụng nâng cao.
- Chứng chỉ ngoại ngữ ở trình độ B1 tương đương bậc 3 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam hoặc Chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế tương đương.